Co Miał Na Myśli Apostoł Piotr?

Wielu ludzi mylnie rozumie słowa apostoła Piotra, który powiedział na zgromadzeniu mesjańskich przywódców w Jerozolimie: „Przeto teraz, dlaczego wyzywacie Boga, wkładając na kark uczniów jarzmo, którego ani ojcowie nasi, ani my nie mogliśmy unieść?” [Dzieje Apostolskie 15:10] Warto wyjaśnić tę kwestię i zadać pytanie: co to za jarzmo, którego nie mogli unieść ani apostołowie, ani ich ojcowie?

Większość z naszych czytelników wie zapewne co to jest jarzmo. Jak podaje słownik PWN, jarzmo – to w dawnym znaczeniu: „prymitywna uprząż bydła roboczego”, lub w przenośnym znaczeniu: „niewola”. [Źródło: http://sjp.pwn.pl] Jak podaje strona internetowa koinonia.pl:  „W Izraelu jarzma dla wołów wykonywano z drewna. W celu wykonania jarzma, dokonywano najpierw przymiarki, następnie strugano je, wkładano na barki wołu i wypróbowywano. Starano się, by jarzmo dobrze pasowało do karku, aby nie uwierało zwierzęcia.”

Na zdjęciu: Jarzmo drewniane

 Woły zaprzęgnięte do jarzma

Woły zaprzęgano zwykle do ciężkiej pracy, której człowiek nie mógłby wykonać tylko i wyłącznie o własnych siłach. Dlatego jarzmo stało się synonimem ciężaru. Zapewne niektórzy z naszych czytelników rozumieją cytowane na wstępie słowa apostoła Piotra jako odnośnik do Prawa Bożego. Rodzi się w ten sposób sugestia jakoby apostoł Piotr był przeciwny nauczaniu Prawa Bożego tych uczniów Mesjasza, którzy nawrócili się spośród pogan. Wszyscy doskonale wiemy, że pogląd ten jest szeroko rozpowszechniony w Chrześcijaństwie. Wystarczy zacytować fragmenty bardziej popularnych komentarzy do Biblii, gdzie ich autorzy tak piszą na ten temat:

[Dz.Ap. 15:10]: „To jarzmo nie jest obrzezaniem, nie ma bowiem żadnych trudności w poddaniu się mu; ale jest nim Prawo, pod którego postanowieniami żaden człowiek nie mógł żyć bez ponoszenia jego potępienia.”

[Źródło:  www.studylight.org ; fragment pochodzi z książki pt: Komentarz Do Dziejów Apostolskich, str.184, John William McGarvey /1829 – 1911/; Tłumaczenie własne z języka angielskiego] [Dz.Ap. 15:10]:  „Judaizujący chcieli obciążyć uczniów poprzez /narzucenie im/ przestrzegania Prawa.”

[Źródło:  www.ncbible.org ; fragment pochodzi z książki pt: Od Jerozolimy Do Rzymu – Dzieje Apostolskie, Charles Dailey, wyd. z roku 2000 ; Tłumaczenie własne z języka angielskiego]

A zatem według chrześcijańskich komentatorów, to właśnie Prawo Boże było owym ciężarem, którego nie mogli unieść ani apostołowie, ani ich ojcowie. Skoro zatem Piotr używa czasu przeszłego – cytuję: nie mogliśmy unieść – to znaczy, że w czasie obecnym,  kiedy przemawiał, owo jarzmo już nie obciążało mu karku. Wynikałoby z tego, że w pewnym okresie po śmierci Mesjasza, apostołowie i starsi wspólnoty mesjańskiej z Jerozolimy zostali niechybnie oświeceni i wyrzekli się przestrzegania Prawa Bożego, uznając go za jarzmo nie do udźwignięcia. Czyż dla wielu z nas nie brzmi to niedorzecznie? Taka jest jednak logika wypowiedzi apostoła Piotra w świetle chrześcijańskich komentarzy. Odłóżmy więc na bok komentarze i zerknijmy do Pisma Świętego. Co mówi Biblia na temat Prawa Bożego? Czy nazywa go jarzmem?

 

Prawo Boże nie jest uciążliwe

Odpowiedzi nie trzeba daleko szukać. Ku zaskoczeniu chrześcijańskich komentatorów, wystarczy otworzyć pierwszy list apostoła Jana, gdzie tak czytamy:

„Na tym bowiem polega miłość ku Bogu, że się przestrzega przykazań jego, a przykazania jego nie są uciążliwe.” [5:3]

Czy trzeba nam jeszcze komentować te słowa? Czy list Jana nie mówi głośno i wyraźnie? Podobnie czytamy w Psalmie 119:

„[18] Otwórz oczy moje, abym oglądał cudowność Zakonu twego. [20] Dusza moja omdlewa ustawicznie z tęsknoty za Prawami twoimi. [24] Zaiste, ustawy twoje są rozkoszą moją, doradcami moimi. [30] Obrałem drogę prawdy, Prawa twoje stawiam przed sobą. [34] Daj mi rozum, abym zachował Zakon twój i przestrzegał go całym sercem. [47] Rozkoszuję się Przykazaniami twoimi, które pokochałem…”

Kochani, zadajcie sobie proste pytanie: czy taki Psalm wyszedłby spod ręki człowieka, dla którego Prawo Boże było jarzmem albo ciężarem? Jeżeli znajdziecie chwilkę czasu, przeczytajcie cały Psalm 119. Zapewniam was, że dla apostołów i starszych w Jerozolimie to nie Prawo Boże było ciężarem. Co miał zatem na myśli apostoł Piotr, kiedy wspomniał o jarzmie?

 

Nauki ludzkie, czyli Tradycja

Piotr doskonale pamiętał słowa swojego Pana, Mesjasza Jeszua, który powiedział kiedyś do uczonych w Piśmie:

„I wam, Zakonoznawcy, biada, bo obciążacie ludzi brzemionami nie do uniesienia, a sami ani jednym palcem swoim nie dotykacie tych brzemion.” [Ew. Łukasza 11:46]

Z pewnością Piotr był w owym czasie jednym z  obciążonych brzemieniem narzuconym przez uczonych w Piśmie. Czym jednak były owe  brzemiona nie do uniesienia, o których wspominał Jeszua? Z pewnością nie było to Prawo Boże, gdyż jak czytaliśmy – przykazania jego nie są uciążliwe. Pamiętajmy, że oprócz Prawa Bożego, na życie społeczne Izraelitów miała wpływ również Tradycja (Halacha), czyli nauki starszych, które Jeszua określa jako nauki ludzkie. Aby przybliżyć tę kwestię, przyjrzyjmy się innej sytuacji opisanej w Brit Chadasza (Nowym Testamencie), kiedy to Jeszua ponownie rozmawia z uczonymi w Piśmie i Faryzeuszami:

„Zapytywali go tedy Faryzeusze i uczeni w Piśmie: Dlaczego twoi uczniowie nie postępują według nauki starszych, ale jedzą chleb nie umytymi rękami? On zaś rzekł im: Dobrze Izajasz prorokował o was, obłudnikach, jak napisano:  ‘’Lud ten czci mnie wargami, ale serce ich daleko jest ode mnie. Daremnie mi jednak cześć oddają, głosząc nauki, które są nakazami ludzkimi.’’ Przykazania Boże zaniedbujecie, a ludzkiej nauki się trzymacie. I mówił im: Chytrze uchylacie Przykazanie Boże, aby naukę swoją zachować.” [Ew. Marka 7:5-9]

Zauważmy, że Jeszua zganił uczonych w Piśmie i Faryzeuszy za dwie rzeczy. Powiedział do nich: obciążacie ludzi brzemionami nie do uniesienia  oraz  Przykazania Boże zaniedbujecie, a ludzkiej nauki się trzymacie. Czy widzicie w tym miejscu, że Jeszua staje w obronie Przykazań Bożych? Sprzeciwia się natomiast nakładaniu na ludzi ‘’ciężkich brzemion’’ w postaci ‘’nauk ludzkich’’, czyli żydowskiej Tradycji (Halachy), która uprzykrzała ludziom życie, podobnie jak dziś czyni to skomplikowana Halacha rabiniczna. I to właśnie o tej żydowskiej Tradycji mówił Piotr na zgromadzeniu apostołów i starszych w Jerozolimie, które zostało opisane w piętnastym rozdziale Dziejów Apostolskich.

Jakkolwiek przy tej okazji należy podkreślić – aby ktoś nie pomyślał, że odrzucamy całą Halachę – że nie wszystko co niesie z sobą Tradycja jest z założenia złe i uciążliwe. Wiele elementów Tradycji stosujemy dziś w naszym życiu, jak np.: ubieramy się w Talit, albo zakładamy kipę (jarmułkę), albo zapalamy świece na Szabat. Istnieje wiele nieszkodliwych i pomocnych elementów Tradycji, ale rzecz jasna nie o tych mówił apostoł Piotr. 

Artykuł Przygotował:  Bartek Świerczek