קהילה יהודים משיחיים

 Dawar HaMaszijach
Część Pierwsza.

W poprzednich dwóch artykułach zerknęliśmy do rabinistycznych interpretacji pierwszych wersów z Bereszit   (I Mojż.), a w szczególności do interpretacji obecności tam Ruach Elohim (Ducha Bożego) i  zauważyliśmy, że Mędrcy Judaizmu wskazywali na to, że ten Ruach Elohim, jest Ruach HaMaszijach (Duchem Mesjasza).          W swoich komentarzach wówczas wskazywali na to, że nadejdzie jeszcze inne objawienie się tego Ruach i objawi się On w HaMaszijach. Następnie zauważyliśmy, odnośnie  Or Elohim (Światła Bożego), że również i w tym przypadku Mędrcy Judaizmu wskazywali na to, że gdy pojawi się HaMaszijach, że to On będzie tym światłem z Bereszit 1:3-4, i oświetli całego Izraela. 
Nie tylko Mędrcy Judaizmu mieli takie przekonanie, ponieważ w zapisie Besora (Dobrej Nowiny) widzimy nie tylko potwierdzenie, ale także i wypełnienie się tych interpretacji w osobie Jeszua HaMaszijach.

Teraz spójrzmy na następny fascynujący aspekt z Bereszit 1:1 gdzie czytamy:

„Bereszit bara Elohim et haszamajim we-et ha-arec.”
„Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię.” B.T

Dalej zauważmy, że pierwszą rzeczą jaką uczynił Elohim (Bóg) było:  On „rzekł”. Czytamy o tym  w Bereszit 1:3

“Wajomer Elohim jehi or wajehi-or……”
„Wtedy Bóg rzekł: Niechaj się stanie światłość! ……….” B.T

Tym razem spójrzmy na to słowo, które powtarza się w opisie stwarzania dziesięciokrotnie, a mianowicie słowo „Wajomer”, które dosłownie znaczy „rzekł/ powiedział” (Słowo/Słowa)

 Zacznijmy jednak od wersu 1:3 gdzie JHŁH Elohim rzekł: „Jehi or – Niechaj  się stanie światłość”, czyli pierwsze co Elohim uczynił to „rzekł” i efektem tego co wypowiedział było to, że powstało Duchowe Światło, które było Jego własnym światłem, którego źródłem jest sam Elohim.
Pytanie: Cóż w tym specjalnego? Otóż to, że Elohim stwarzał świat duchowy i materialny swoim Słowem. W hebrajskim „Słowo” czyli „Dawar”, a w greckim „Logos”.
Dlaczego wiec mamy zwrócić uwagę na tą  kwestię? Otóż, gdy zobaczymy na hebrajski zapis Ewangelii Jana to zaczyna się ona bardzo podobnie do słów jakie są na początku Księgi Bereszit (Ks Rodzaju). Zobaczmy wiec w wersji hebrajskiej pierwsze słowa z Ew. Jana: 1:1

„1 Bereszit haja hadawar we-hadawar ha-ja im HaElohim welohim haja hadawar. 2 Hu ha-ja bereszit im HaElohim”.

„1 Na początku było Słowo, a Słowo ono było u Boga i było ono Słowo Bóg 2 To Słowo było na początku u Boga. ” (Biblia Brzeska)

Fascynujące jest tu,  że Johanan (Jan) zaczyna w podobny sposób rejestr Besory (Dobrej Nowiny) jak to widzimy w pierwszej księdze Tory w Bereszit. Proszę Cię,  przyjacielu i przyjaciółko zanim przejdziesz dalej, przypatrz się tym powyższym słowom z hebrajskiego i polskiego tekstu z księgi Bereszit i z Ew. Jana.
Johanan w swoim rejestrze Besory od razu  dał nam interpretację pierwszych słów z Tory, z Księgi Bereszit mówiąc, że na początku było Słowo, a to Słowo było Bogiem. Hallelujah!

Czy Ty,  przyjacielu,  przyjaciółko masz problem z tym jak Johanan zinterpretował te pierwsze słowa z Księgi Bereszit? Być może nie. Ale niestety problem z taką interpretacją mieli już ojcowie odstępczego ruchu,  który pojawił się w II wieku wśród wyznawców Judaizmu Mesjańskiego, a był to ruch  ludzi, którzy pochodzili z Gojim (Narodów).
Problem tej interpretacji Johanana nie zakończył się w tamtych czasach, ale przetrwał do dziś dnia. I być może Ty sam / sama otarłeś się o ten dylemat.
Ten artykuł nie ma na celu, aby Cię przekonać, lecz aby raczej pokazać Ci co Słowo Boże mówi w tym temacie.
Dziś czasem słyszy się argumentację, że to co jest napisane w tej kwestii w Besorze Jana jest spreparowane przez Ojców Kościoła Katolickiego/ Chrześcijańskiego,  i że są to naleciałości i interpretacje hellenistyczne / pogańskie, które oni wstawili w  tekst Jana , aby utrzymać swoja naukę. Czy faktycznie tak było tego nie wiem. Ale w porównaniu z wieloma tekstami z Biblii i z innych źródeł można zobaczyć jaka jest rzeczywistość, o której Johanan nam napisał.
Tak wiec ten temat podzielę na kilka części, aby trochę szerzej na niego spojrzeć i choćby pokrótce poruszę interpretację tej kwestii z różnych źródeł, w tym z rabinistycznych i z pogańskich. Chodzi o to, aby lepiej zrozumieć jakie interpretacje tej kwestii są w tych źródłach, które były obecne w czasie, gdy Johanan spisał te słowa.
W tej pierwszej części tego tematu pragnę  przypomnieć nam, że oba zapisy z Księgi Bereszit i z Besory Johanana mają to samo poselstwo, a mianowicie, że na początku było Słowo, które było u Boga, i  które wyszło od Boga. To są pierwsze słowa z Tory.
I w ten sposób pragnę podkreślić  fakt, że Johanan nawiązuje do tematu, który jest  ściśle powiązany z Torą. Czyli inaczej mówiąc, że nauka ta jest z Tory. Dlatego też należy zacząć w Torze szukać świadectwa na to, co Johanan nam przekazuje.

I tak na przykład:
W Septuagincie (greckie tłumaczenie Tanachu czyli Starego Testamentu przetłumaczone na około 300 lat przed pojawieniem się Jeszua HaMaszijach,  przez wybornych hebrajskich tłumaczy z Antiochii)  tłumacze użyli greckie słowo „Logos” w miejscu, gdzie znajduje się hebrajskie słowo „Dawar”, które po polsku  znaczy dosłownie „Słowo”. 

Żaden z tych tłumaczy używając greckiego słowa „Logos” nie miał na myśli jakiejś mistycznej metafory, abstrakcji lub filozoficznego znaczenia tego słowa, bądź pogańskich wierzeń, ale raczej patrzyli na to słowo „Logos” w ich hebrajskim zrozumienia słowa „Dawar”.
W związku z powyższym , jasne i bezsporne staje się znaczenie greckiego słowa „Logos” w biblijnym zapisie. Pozostaje jeszcze do omówienia inna  kwestia w związku z „Logos”, a mianowicie, że to „Logos”, które jest symbolem preegzystencji  Jeszua HaMaszijach według zapisu w Ew. Jana, uczy nas, że podczas stworzenia świata to Słowo / Logos było u Boga i ono było Bogiem.  Dlatego teraz skoncentrujemy się nad tym dylematem, który dla wielu jest obrazą i podważeniem Monoteistycznej wiary z Tanach (ST).

Zacznijmy od tego, że „Dawar” czy też „Logos” w hebrajskim myśleniu jest intymnym przedłużeniem tego, kto je wypowiada, i jest ono pełną jednością (echad) z osobą  z której ono wychodzi. Nie może być odizolowane od tej osoby, która je wypowiada. Czy zgadzasz się ze mną? Jeśli spojrzymy na słowa naszego Adonaj Jeszua HaMaszijach, to zobaczymy, że on to potwierdza. Ew. Matijahu (Mateusza) 12:34

„Przecież z obfitości serca usta mówią” B.T

Tak wiec zgodzisz się ze mną, że słowo wychodzące z danej osoby reprezentuje te osobę i nie jest niezależne od tej osoby?
Teraz  nasze wypowiedziane słowo może być dla innych błogosławieństwem, pociechą, wsparciem lub może sprawić ból albo smutek itd. Czyli nasz Dawar/Logos ma możliwość wykonania pewnej czynności. Albo inaczej mówiąc- to my wykonujemy tę czynność poprzez wypuszczenie z nas nasze Dawar/ Słowo. Niemniej jednak  my tego fizycznie nie dokonujemy, ale dokonuje to nasze słowo, które wykonuje zadane przez nas dzieło w innym człowieku, ba a nawet i w innym duchu.
Pomyślmy jak często sami walczymy o to, żeby dane jakieś tam słowo, o które idzie spór, było powiązane z nami, a nie z kimś innym. Łączność więc naszego słowa z nami jest nie tylko intymna, ale również nierozłączna, i  reprezentuje kim  jesteśmy. I choć nasze słowo wykonuje pewien zakres tworzenia, gdy  dotrze do słuchacza, to jednak nie może być  porównywalne ze Słowem, które wychodzi od JHŁH. Ponieważ  Jego Słowo dokonuje zmiany w materii i w duchu. Daje życie lub zabiera. Wychodzi od Boga i wraca do Niego. Ba, nie wraca puste do Boga, lecz wykonuje Jego dzieło na tym świecie? Jeszajachu / Izajasza 55:9-10.

„10 Zaiste, podobnie jak ulewa i śnieg spadają z nieba i tam nie powracają, dopóki nie nawodnią ziemi, nie użyźnią jej i nie zapewnią urodzaju, tak iż wydaje nasienie dla siewcy i chleb dla jedzącego, (11) tak słowo, które wychodzi z ust moich, nie wraca do Mnie bezowocne, zanim wpierw nie dokona tego, co chciałem, i nie spełni pomyślnie swego posłannictwa.” B.T

Wielu myślicieli , Mędrców Żydowskich zastanawiało się dużo nad tym zjawiskiem „Dawar Elohim – Słowem Bożym”. Widząc, że ono wykonuje dzieła Elohim na ziemi i wraca do Niego po zakończeniu tego, co miało dokonać.

W osobie i dziele Adonaj Jeszua widzimy dokładnie taki sam obraz, o jakim mówi Jeszajachu (Izajasz). Ale o tym, więcej w następnej części tego artykułu.

Tak wiec wielu Mędrców widziało w tym kłopot, jak to wytłumaczyć i zinterpretować. Ten koncept Logos/Dewarim/Słowo ma jeszcze inną nazwę w języku aramejskim, który to język był potocznym językiem I wieku i językiem, w którym spisano Targumy ( komentarze do Tanach).
Tak wiec „Logos” w języku aramejskim znaczy „Dibera”. Czasem  było też zastąpione słowem „Memra”. W obu tych przypadkach te dwa aramejskie słowa znaczą dosłownie to samo co: „Dewar/Logos/Słowo”.
I tak na przykład, gdy Mędrcy Judaizmu zastanawiali się nad tym zjawiskiem w Torze w Bemidbar/ Ks. Liczb 7:89,  gdzie czytamy :

„89 Gdy Mosze wchodził do Namiotu Spotkania, by rozmawiać z Nim, słyszał mówiący do niego głos znad przebłagalni, która była nad Arką Świadectwa pomiędzy dwoma cherubami. Tak mówił do niego” B.T

Mędrcy Judaizmu zastanawiali się nad tym, jak to jest możliwe, aby Nieskończony, niezmierzony, niepojęty do końca Elohim, którego poznanie nie ma granic,  jak On może nagle w całej swej wielkości zasiąść/ pojawić się nad wiekiem Arki i rozmawiać z Mosze?
I żeby w żadnym sensie nie pomniejszyć wielkości Boga podjęto próbę wytłumaczenia tego fenomenu. W aramejskim, jak już wspomniałem, są dwa słowa, które odpowiadają  hebrajskiemu „Dawar” (Słowo). I w rożnych miejscach Targumu stosowano jedną z tych dwóch form: Dibera lub Memra.

I tak na przykład słowo „Dibera”, które w języku  aramejskim odpowiada „Słowu” jest użyte, aby zobrazować manifestacje obecności Boga; ale przy tym rozumiejąc, że ta manifestacja nie jest w całej pełni  Jego osoby – ponieważ nie można myśleć, żeby pełnia osoby JHŁH mogła  się pojawić nad Arką w miejscu najświętszym.
 
Tak  to wytłumaczono ten fenomen, aby w ten sposób nie pomniejszyć wielkości JHŁH, która teraz ograniczyłaby  się do tego małego pomieszczenia, gdzie stała Arka, z którego On przemawiał do Mosze.
Jeszcze inaczej mówiąc; takie podejście do wytłumaczenia tego fenomenu miało też  na celu, aby czytelnik rozumiał to zajście w podobny sposób,  jak wówczas, gdy czyta w Tanach, ze Anioł JHŁH coś dokonał. Rozumiejąc jednocześnie, że choć to był Anioł JHŁH, to jednak każdy wiedział, że prawdziwym wykonawcą tego, o czym czyta nie jest Anioł , ale raczej manifestacja Elohim w postaci Anioła JHŁH. ( O tym więcej innym razem).

I tak to w Targum  Neofati Jeruszalajim w komentarzu do Bemidbar 7:89 napisano:

„I kiedy Mosze zwykł wchodzić do Namiotu Zgromadzenia aby z Nim rozmawiać, wówczas on słyszał głos od Dibera rozmawiający z nim z ponad wieka Arki Świadectwa z pomiędzy Cherubinów. Z tego miejsca Dibera zwykł przemawiać do niego.”

Targumiści wtedy  nie rozumieli , że „Dibera/ Słowo” jest czymś mniejszym niż Elohim, dla nich to była rzeczywista obecność JHŁH i  Jego rzeczywisty głos.

Ważnym tu jest to, aby dodać, ze żadne z Targumów nie były spisane przed pojawieniem się Johanana (Jana), ale że takie zrozumienie było przekazywane w tak zwanej ustnej tradycji w czasach Johanana i w czasach Jeszua HaMaszijach. Takie to przekazy ustne ostatecznie uformowały drogę do pisania Myszny, Talmudu, Targumów, itd.

W innym przypadku w tym samym Targum pojawia  się też ta druga forma określająca „Słowo” w języku aramejskim, a mianowicie „Memra”, która tak jak w greckim „Logos” jest dokładnym tłumaczeniem hebrajskiego „Dawar”. I tak jak w poprzednim przypadku również  teraz  słowo „Memra” jest rozumiane przez targumistów, jako aktywna i bezpośrednia manifestacja  JHŁH. Dlatego słowa „Memra” podobnie jak w przypadku słowa „Dibera” nie można oddzielić od JHŁH, ponieważ jest ono Jego intymną częścią, Jego osobistą manifestacją dla człowieka.

I  w taki właśnie sposób skomentowano w tym samym Targum wersy, które są główną  treścią tego artykułu z księgi Bereszit 1:1-3.

„Od początku z mądrością te Słowo (w tym miejscu aramejskie Memra) JHŁH perfekcyjnie stworzyło niebo i ziemię. I ziemia była chaosem, nie uformowana, opustoszała bez człowieka i bez żadnej bestii, pusta bez roślin i drzew, i ciemność rozpostarta była nad abysem; i duch miłosierdzia od Pana dmuchał po powierzchni wód. I Memra od Pana powiedział: „Niech będzie światło” i wówczas było światło przez Jego Memra”. Targum Neofiti Jeruszalajim Bereszit 1:1-3. (Tłumaczenie własne).

Dalej w tym samym Targum czytamy:

„I zakończone zostało stwarzanie nieba i ziemi i wszystkich ich zastępów. I w siódmym dniu Memra Pana zakończył jego prace, którą on stworzył, i wtenczas był Sabat i odpoczynek przed nim w siódmym dniu z wszystkich dzieł  stwarzania, które on stworzył.” Targum Neofiti Jeruszalajim Bereszit 2:1-2.  (Tłumaczenie własne).

   Zatem jeśli byśmy chcieli to bardziej spolszczyć, to możemy powiedzieć, że targumista w opisie stwarzania napisał tak: „Na początku, z mądrością, Słowo zakończyło jego prace…”

Teraz wróćmy do Besory Jana:
Słowo, które jest  w Ew. Jana w greckim tekście- „Logos” nie było rozumiane przez Johanana jako metafora, filozofia hellenistyczna i pogańska itd. Ale jako rzeczywista manifestacja JHŁH. To właśnie o tym Memra/Logos/Słowie Johanan napisał:

1 Na początku było Słowo, a Słowo ono było u Boga i było ono Słowo Bóg (2) To Słowo było na początku u Boga. ” Biblia Brzeska

Nikt nie zrywa się do buntu w tradycyjnym Monoteistycznym Judaizmie, nikt nie oskarża tych targumistów o politeizm jak się to oskarża pisma Jana w Besorze. Czy te oskarżenia są „fer”?

Odpowiedź na to pytanie pozostawiam Tobie, przyjacielu, przyjaciółko.

Na zakończenie:
 Wiemy dobrze, ze Biblia nazywana jest również  „Słowem Bożym”; ale jaka jest różnica miedzy Słowem Bożym w Torze, a słowem, które wyszło od Boga , o którym czytamy w Księdze Bereszit? Różnica jest taka, że to, które wyszło od Boga dokonało stworzenia czegoś nowego….. . To, które jest zapisane, świadczy o tym co dokonało to słowo, które wyszło od Boga. I dopiero jak przyjmiemy (Słowo) Adonaj Jeszua jako naszego Zbawiciela i gdy otrzymamy Ruach HaKodesz  (Ducha świętego), wówczas to  Słowo z Tory w połączeniu z Ruach powoduje w nas nowe stworzenie. Tanach nie mógł tego dokonać, bo jest tylko rejestrem. Gdy pojawiło się to  Słowo, które najpierw wyszło od Boga i przyszło na świat jako rzeczywista, obecna miedzy ludźmi manifestacja JHŁH, dopiero wówczas mogło nastąpić następne dzieło stworzenia, tym razem w ludziach, w ich wnętrzu, w ich duszy, które my nazywamy „Nowo Narodzenie”.  Dlatego napisane jest w Rzymian 10:9

„9 Jeżeli więc ustami swoimi wyznasz, że Jeszua jest Adonaj (JHŁH), i w sercu swoim uwierzysz, że Bóg Go wskrzesił z martwych – osiągniesz zbawienie.” B.T

 

Mesjański Rabin
Eugeniusz Emet Banak