קהילה יהודים משיחיים

Erew Szabat
 
Wieczor Szabatu (rozpoczecie Szabatu)

שבת שלום 

„(1) Dalej Pan powiedział do Mojżesza: (2) Mów do Izraelitów i powiedz im: Oto czasy święte Pana, na które będziecie wzywać ich zwołaniami świętymi, to są moje czasy święte! (3) Przez sześć dni praca będzie wykonywana, ale siódmego dnia jest uroczysty szabat, jest zwołanie święte, nie będziecie wykonywać w tym dniu żadnej pracy – to jest szabat dla Pana we wszystkich waszych siedzibach.” (B.T)

Z pewnością każdy, kto czuje, że go Bóg powołuje do życia według Jego Drogi wie, że powinien obchodzić biblijne Moadim (czasy święte) zastanawia się przy tym jak to uczynić. Otóż przypomnijmy sobie ten fakt, że dzień w kalendarzu Bożym zaczyna się od zachodu słońca i trwa do nastepnego dnia zachodu słońca. Nie od północy do północy.  

Tak właśnie jest też z obchodzeniem siódmego dnia, dnia odpoczynku, że obchodzimy go od zachodu słońca w Piątek do zachodu słońca w Sobotę. O Szabacie czytamy również w 10 przykazaniach. Szemot 20; 8-11. (Ks. Wyjścia).

„(8) Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. (9) Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. (10) Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram. (11) W sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty.”

Jaki jest na to dowód, że właśnie od zachodu a nie od północy zaczyna się biblijny dzien? Otóż są 2 (dwa) miejsca w Biblii, które wskazują na to wyraźnie.

Pierwszy jest w zapisie stwarzania Bereszit 1; 5-…….(Rodzaju). Oto przykład, gdzie widać rachubę dnia, że zaczyna się on od wieczora:

„(5) I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą. I tak upłynął wieczór i poranek – dzień pierwszy. (6) A potem Bóg rzekł: Niechaj powstanie sklepienie w środku wód i niechaj ono oddzieli jedne wody od drugich! (7) Uczyniwszy to sklepienie, Bóg oddzielił wody pod sklepieniem od wód ponad sklepieniem; a gdy tak się stało, (8) Bóg nazwał to sklepienie niebem. I tak upłynął wieczór i poranek – dzień drugi. (9) A potem Bóg rzekł: Niechaj zbiorą się wody spod nieba w jedno miejsce i niech się ukaże powierzchnia sucha! A gdy tak się stało, (10) Bóg nazwał tę suchą powierzchnię ziemią, a zbiorowisko wód nazwał morzem. Bóg widząc, że były dobre, (11) rzekł: Niechaj ziemia wyda rośliny zielone: trawy dające nasiona, drzewa owocowe rodzące na ziemi według swego gatunku owoce, w których są nasiona. I stało się tak. (12) Ziemia wydała rośliny zielone: trawę dającą nasienie według swego gatunku i drzewa rodzące owoce, w których było nasienie według ich gatunków. A Bóg widział, że były dobre. (13) I tak upłynął wieczór i poranek – dzień trzeci………..”

Drugi przyklad jest w Waikra (Ks. Kapłańska)23; 31-32, gdzie jest mowa o obchodzeniu najwiekszego z Szabatów czyli na przestrzeni całego roku; Jom Kipur ( Dnia Pojednania). Tu też widzimy, że dzień zaczyna się i kończy się wieczorem.

„(31) Żadnej pracy nie będziecie wykonywać. Jest to ustawa wieczysta dla wszystkich pokoleń, we wszystkich waszych siedzibach. (32) Będzie to dla was uroczysty szabat. Będziecie pościli. Dziewiątego dnia miesiąca, wieczorem, to jest od wieczora do wieczora, będziecie obchodzić wasz szabat.” (B.T)

Wielokrotnie w Torze usuwanie/kończenie wszelkich nieczystości kończyło się również wieczorem. W dniu dzisiejszym możemy zaobserwować, że do dzisiejszego dnia w każdej formie Judaizmu rozpoczynianie Szabatu zaczyna sie od zachodu słońca w Piątek i kończy z zachodem słońca w Sobotę.

Przygotowania do obchodzenia Szabatu w Twoim domu

Jak już wiemy Dzień Szabatu jest pierwszym z dni świątecznych dlatego też jak do każdego święta należy zacząć przygotowania o wiele wcześniej, zanim ten dzień nastapi.

Oto małe sugestie, o czy należy pamiętać, aby to uczynić przed zachodem słońca w Piątek albo nawet i wcześniej: Piątek jest w Biblii nazwany dniem przygotowania. zobacz Ew. Łukasza 23;54.

1. Najlepiej sobie zaplanować tak dzień, aby posprzątać dom w Piątek od rana lub Czwartek wieczorem po pracy tak, aby odpocząć dnia siódmego zgodnie z przykazaniem.
2. Dobrze byłoby, aby posiłki na każdą porę dnia Szabatu (kolacja, śniadanie, obiad) były przygotowane w Piątek lub Czwartek tak, aby nie gotować posiłków w Szabat. Rozpalanie bowiem ognia jest zabronione w dniu Szabatu.
3. Żeby uniknąć presji w przygotowaniach do Szabatu dobrze byłoby, aby zaplanować sobie zrobienie koniecznych zakupów w Środę lub w Czwartek, w ten sposób będzie można ze spokojem przygotowac Twoj dom i Twoje posiłki, zanim nastąpi Szabat.
4. Ostatnia rzecz, przed spożyciem kolacji Szabatowej należy oczywiście wziąć  kąpiel/prysznic. J

Należy pamiętać, że posiłek na Erew Szabat (wigilię Szabatu) jest najbogatszym posilkiem tygodnia. Zwykle składa się z dwóch dań, przystawek i deseru lub bogatszego stołu „szwedzkiego”;

Oto przykład menu na Erew Szabat:

1. Świąteczny obrus
2. Chałka (Challa)
3. Czerwone wino, może być alkoholowe lub sok z winogron (koszerne)
4. Sałata lub sałatka ‘grecka’ z oliwkami’
5. Rosół z kury z farfelkami lub knedelkami
6. Ziemniaki upieczone w oleju z ziołami lub czulent
7. Upieczona: kura, wołowina, baranina lub ryba, itd.
8. Dodatek: gefilte-fish, cymes, kawior po żydowsku (wątróbka mielona z jajkiem i cebulką), fasolka, marchewka, grzybki lub kalafior, itd.
9. No i oczywiście dobry deser: ciasto, kawa lub mieszanki owoców, czy może lody.

W zależności od pory roku kolacje Erew Szabat można spożywać przed lub po zachodzie słońca  Na przykład latem, gdy zachód słońca jest po godzinie 21-ej kolacje można spożyć w tradycyjnym czasie kolacji. Zimą zaś, gdy zachód słońca jest pomiędzy godzinami 16-ą a 17-ą, kolacje można spożyć po zachodzie słońca.

* pamiętajmy, że to tylko rozpalanie ognia jest zabranione w dniu Szabatu. Podtrzymywanie ognia w dniu Szabatu jest dozwolone. Jeśli jeden z małżonków jest w domu w Piątek, to jest to możliwe, aby posprzątać i ugotować wszystko w Piatek od rana. U nas w domu właśnie ja to robię J

Tak wiec, zanim zaczniemy spożywać kolacje w Erew Szabat najpierw mamy do zrobienia 2 (dwa) tradycyjne błogosławieństwa: nad winem i nad chlebem.

Pierwsze: Maz/Ojciec podnosi kielich (rodzina czyni tak samo wraz z dziećmi – dzieci sok z winogron) i Maz/Ojciec prowadząc w śpiewie całą rodzinę śpiewając takie błogosławieństwo znane z nazwy jako „Kidusz” Oto skrocona forma:  

„Kidusz”

 Baruch ata Jahłeh, Elohejnu melech ha-olam, borej  p’ri ha-ga-fen

Blogoslawiony jesteś Ty Jahłeh Boże nasz, Królu wszechswiata, Który stworzyłeś owoc winorośli.

Posłuchaj wersji audio: {wma}Kidusz2{/wma}

Po zakończeniu każdy pobiera łyk tego napoju, ktory nalezy zakonczyc podczas trwania kolacji z przyslowiowym wzniesieniem toastu: LaHaj’m! = na życie!

Drugie: Bezpośrednio po zakończeniu błogosławieństwa Kidusz następuje błogosławieństwo zwane „Hamoci” Maz/Ojciec bierze sól i soli chałkę a następnie ją podnosi na tacy i podobnie jak w poprzednim przypadku prowadzi w śpiewie całą rodzinę śpiewając takie błogosławieństwo:
  

„Hamoci”

 Baruch ata Jahłeh, elohejnu melech ha-olam, ha-moci lechem Min ha-arec 

Błogosławiony jesteś Ty Jahłeh Boże nasz, Królu wszechswiata, Który dałeś nam chleb z ziemi.
Posłuchaj wersji audio: {wma}Hamoci{/wma}

Po zakończeniu kolacji jak w każdy inny dzień i po każdym posiłku zgodnie z przykazaniem (Dewarim-Powt.Prawa 8;10) składamy modlitwę dziękczynną:  

„Birkchat Hamazon”

W’al hakol Jahłeh elohejnu anachnu modim lach, um’warchim otach, jitbarach szimcha b’fi kal chaj tamid l’olam waed. Kakatuw, w’achalta w’sawata, uwejrachta et Jahleh elohejcha al ha-aretz hatowa aszer natan lach. Baruch ata Jahłeh, al ha-arec w’al ha-mazon.

Za wszystko, o Jahłeh Boże nasz dziękujemy Ci i błogosławimy Cię. Niech Twoje Imię będzie błogosławione bez ustanku na wieki przez usta wszystkich żyjących Tak jak jest napisane (Dewarim-Powt.Prawa 8; 10) „Najesz się, nasycisz i będziesz błogosławił Pana, Boga twego, za piękną ziemię, którą ci dał.” Błogosławiony jesteś Ty Jahłeh, za te ziemie i za ten pokarm.

Posłuchaj wersji audio: {wma}Birkhat Hamazon Weal ha{/wma}

Rozpoczęcie Dnia Szabatu w Twoim Domu

Rozpoczynanie Szabatu wbrew pozorom nie jest naznoczone czasem spożycia kolacji, ale specjalna rodzinna tradycja zapalania świec, które to świece są zapalane przed zachodem słońca w Piatek. Zapalanie 2 (dwóch) świec nie jest przykazniem, ale rabinistyczna tradycja, którą można zaadoptować choćby z tego względu, że ta tradycja oddziela błogosławieństwami dzień Szabatu od dni powszednich tygodnia. Naznaczając  ten dzień, jako oddzielony (święty) dla naszego Ojca. Ta tradycja jest stosowana tylko do rozpoczęcia Szabatu i innych Moadim (świat). W rabinistycznym Judaizmie słowa tego błogosławieństwa nad świecami są inne niż w Mesjańskim Judaizmie. Albowiem w tym pierwszym mówi się, że to Bóg dał nam przykazanie, aby zapalać te świece. Jest tak, ponieważ w rabinistycznym judaizmie wierzy się, że ustne przekazy, które są spisane w Misznie, Talmudzie i w wielu innych komentarzach, są natchnione i dlatego poczytuje się je na równi z Torą i jej przykazaniami.

W naszym mesjańskim judaizmie nie ma takiego poznania, dlatego zapalanie tych świec jest tylko formą tradycji, która może, ale nie musi być zachowywana.

Zanim jednak nastapi zapalanie świec i udzielanie błogosławieństw z tą tradycją  związanych, o ile można, to dobrze jest, aby wspólnie całą rodziną zaśpiewać kilka pieśni z modlitwą, a później na zakończenie zapalić świece i dokonać błogosławieństw przed zachodem slonca w Piatek. Tradycyjnie celuje się, aby zapalić świece na 18 minut przed zachodem. Nie stanie sie nic złego, jeśli to uczynisz nieco szybciej lub nieco później, byle tylko przed zachodem słońca.

Oto mały schemat takiej tradycji zapalania świec i błogosławieństw.

Pierwsza liturgiczna piesnia ktora poprzedza zapalanie swiec jest „Lecha Dodi” Pieśń ta została napisana przez rabina Szlomo HaLevi Alkabetz w XVI wieku na brzegach moza Srodziemnomorskiego w poblizu Jopy (Jafy), ktora jest obok Telawiwu. Gdzie wlasnie tam ten rabin obserwujac zblizajacy sie zachod slonca w Piatek otrzymal natchnienie skomponowania tej pieknej piesni, ktora wywyzsza Boga i Jego dzielo stworzenia w Szabat, oczekiwanie na Hamaszijach i koncowy akt odkupienia Israela. Dla nas, ktorzy wierzym ze Jeszua jest tym obiecanym Hamaszijach piesn ta rowniez łączy nas oczekiwaniem nadejścia Szabatu, powtórnego przyjścia HaMaszijach i końcowego odkupienia Israela tak, jak na to wskazują prorocy Ezechiel 37-39, Zachariasz 13-14 i Szaul (Paweł)w Rzym. 11;25-29.

Lecha Dodi

Refren: Lecha dodi likrat kala, penej Szabat nekabela. Lecha dodi likrat kala, penej Szabat nekabela Chodź mój ukochany, naprzeciw oblubienicy, powitajmy Szabat. Chodź, mój ukochany, naprzeciw oblubienicy, powitajmy Szabat.

1.      Szamor wezachor bedibur echad, hiszmijanu El hamejuchad, Adonaj echad uszmo Echad, leszem uletiferet welithila.

Przestrzegaj i pamiętaj – w jednym wypowiedzeniu oznajmił nam Jedyny Bóg. Pan jest Jeden i Jego Imię Jeden, dla rozsławiania, dla wspaniałości i dla Chwały.

Refren: Lecha dodi likrat kala, penej Szabat nekabela. Chodź mój ukochany, naprzeciw oblubienicy, powitajmy Szabat

2.      Hitna-ari mejafar kumi, liwszi bigdej  tifartech ami, al jad ben jiszaj bejt halachmi, korwa el nafszi gealah.

Otrząśnij się z prochu, powstań, przywdziej swoje wspaniałe szaty, ludu mój. Przez syna Jeszaji betlejemczyka, zbliż się do mojej duszy, wybaw ją!

Refren: Lecha dodi likrat kala, penej Szabat nekabela. Chodź mój ukochany, naprzeciw oblubienicy, powitajmy Szabat

3.      Hitoreri hitoreri, ki wa orejch kumi ori, uri, uri, szir dabejri, kewod Adonaj alajich nigla.

Obudź się, obudź się! Bo przybywa twoja światłość – powstań, zajaśnij! Ocknij się, ocknij, wygłoś-zaśpiewaj pieśń. Chwała Adonaj nad tobą się objawiła.

Refren: Lecha dodi likrat kala, penej Szabat nekabela. Chodź mój ukochany, naprzeciw oblubienicy, powitajmy Szabat.

Posłuchaj wersji audio: {wma}Lecha Dodi{/wma}

Tak wiec zacznijmy od tego, ze zapalanie świec powinna czynić kobieta, żona/matka w domu. Dlaczego? Ponieważ pisze Bereszit-Ks.Rodzaju 3; 13-15.

„(13) Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty: Dlaczego to uczyniłaś? Niewiasta odpowiedziała: Wąż mnie zwiódł i zjadłam. (14) Wtedy Pan Bóg rzekł do węża: Ponieważ to uczyniłeś, bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i polnych; na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia. (15) Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę.”

To jest pierwsze proroctwo mowiace o tym, że to właśnie z kobiety nasienia przyjdzie HaMaszijach, dlatego do dziś dnia w każdym z nurtów Judaizmu tylko kobieta zapala świece. To jest pierwsze proroctwo o nadejsciu naszego Jeszua Hamaszijach, które zostało wypełnione wraz z udzialem z Miriam.

Tradycyjnie każda kobieta nakrywa głowę, w tym czasie, gdy zapala świece i śpiewa/wypowiada błogosławieństwo, zaczynając zapalać je od prawej strony do lewej. Zaraz po zakonczeniu zapalanie tych 2 świec żona/matka wypowiada lub śpiewa takie błogosławieństwo:

Baruch ata Jahłeh, Elohejnu melech ha-olam, aszer kidszanu bemicwotaw weciwanu lekadeisz et jom haszabat.   

Błogosławiony jesteś Ty o Jahleh Boże nasz, Królu wszechświata, który nas uświęciłeś przez Swoje przykazania i nakazałeś nam święcić Szabat.

Posluchaj wersji audio: XXXXXXXXXXXX

Po zakonczeniu tego błogosławieństwa cała rodzina śpiewa pieśń „Szabat Szalom” pozdrawiajac sie na wzajem uściskami i pocałunkami. W przypadku gości należy zachowywać tylko uściski dla tej samej płci i podanie reki w przypadku odmiennej płci.

Następnie kontynuując tę pieśń w naturalny sposob formuje się rodzinę w kółeczku i tańczy przy śpiewie Szabat Szalom.

Po zakończeniu tańca i śpiewu rodzina zbiera sie do jednego miejsca, gdzie mąż nakłada swoje ręce na żonę i śpiewa/wypowiada błogosławieństwo nad swoją żona zwane Eszet Chajil, ktore jest uformowane z Przypowiesci 31; 10-11. 

Eszet Chajil

Eszet chajil mi jimca, werachok mipni-niim michra

Batach ba lew bala weszalol li jechsar

Niewiaste dzielną któż znajdzie? Jej wartość przewyższa perły

Serce małżonka ufa jej, i na dostatku mu nie zbywa.

Posłuchaj wersji audio: {wma}Eszet Chajil{/wma} 

Po zakończeniu tego śpiewania mąż kontynuuje czytanie do końca pozostałych wersetów z Księgi Przysłów 31;12-31.

Po zakończeniu tej pieśni pochwalnej mąż potwierdza te słowa czułym uściskiem i pocałunkiem swojej żony. Następnie zgromadza przed sobą wszystkie dzieci i błogosławi  je w ten sposob:

Dla synów:

Jesimcha Elohim keEfraim wechiMenasze

Niech Elohim uczyni cię takim, jak Efraima i Menasze

Posłuchaj wersji audio: XXXXXXXXXXXX

Dla córek:

Jesimech Elohim keSara, Riwka, Rachel, weLea

Niech Elohim uczyni cię taką, jak Sarę, Rebekę, Rachelę i Leę

Posłuchaj wersji audio: XXXXXXXXXXXX

Następnie żona obejmując męża czyta dla niego pierwszy Psalm:

„1) Szczęśliwy mąż, który nie idzie za radą występnych, nie wchodzi na drogę grzeszników i nie siada w kole szyderców, (2) lecz ma upodobanie w Prawie Pana, nad Jego Prawem rozmyśla dniem i nocą. (3) Jest on jak drzewo zasadzone nad płynącą wodą, które wydaje owoc w swoim czasie, a liście jego nie więdną: co uczyni, pomyślnie wypada. (4) Nie tak występni, nie tak: są oni jak plewa, którą wiatr rozmiata. (5) Toteż występni nie ostoją się na sądzie ani grzesznicy – w zgromadzeniu sprawiedliwych, (6) bo Pan uznaje drogę sprawiedliwych, a droga występnych zaginie.” B.T

Podobnie jak to uczynił maż – żona, jako na znak potwierdzenia tych słów, uściska męża z serdecznym pocałunkiem.

Jeśli jest to możliwe, w tym momencie, jedno z dzieci (jeśli ich nie ma, to żona) odczytuje Psalm 95, który jest tradycyjnym do odczytywania na Erew Szabat

„(1) Przyjdźcie, radośnie śpiewajmy Panu, wznośmy okrzyki na cześć Skały naszego zbawienia: (2) przystąpmy z dziękczynieniem przed Jego oblicze, radośnie śpiewajmy Mu pieśni! (3) Albowiem Pan jest wielkim Bogiem i wielkim Królem ponad wszystkimi bogami: (4) głębiny ziemi są w Jego ręku i szczyty gór należą do Niego. (5) Morze jest Jego własnością: bo On sam je uczynił, i stały ląd ukształtowały Jego ręce. (6) Wejdźcie, uwielbiajmy, padnijmy na twarze i zegnijmy kolana przed Panem, który nas stworzył. (7) Albowiem On jest naszym Bogiem, a my ludem Jego pastwiska i owcami w Jego ręku. Obyście usłyszeli dzisiaj głos Jego: (8) Nie zatwardzajcie serc waszych jak w Meriba, jak na pustyni w dniu Massa, (9) gdzie Mnie wasi przodkowie wystawiali na próbę i doświadczali Mię, choć dzieło moje widzieli. (10) Tamto pokolenie budziło we Mnie wstręt przez lat czterdzieści, i powiedziałem: Są oni ludem o sercu zbłąkanym i moich dróg nie znają. (11) Przeto przysiągłem w moim gniewie: Nie wejdą do [miejsca] mego odpoczynku.” (B.T)

Ostatnim z błogosławieństw jest Aharonowe Bemidbar/Liczb 6; 24-26 błogosławieństwo. Mąż/Tato zgromadza przed sobą cała rodzinę i nakładając swe ręce nad nimi śpiewa/mówi to błogosławieństwo:

Jewarechecha Jahłeh, weiszmerecha

Jaer Jahłeh panaw ejlecha wichunecha

Jisa Jahłeh panaw ejlecha wejasem lecha szalom.

Niech ci błogosławi Jahłeh i niechaj cię strzeże;

Niech rozjaśni Jahłeh oblicze swoje nad tobą i niech zmiłuje się nad tobą;

Niech obróci Jahleh Oblicze swoje ku tobie i niech obdarzy cię pokojem. (Sidur)

Posłuchaj wersji audio: XXXXXXXXXXXX

Wszyscy odpowiadają:

Ken jehi racon

Niech to będzie Twoją wolą.

Teraz jest czas, aby dzieci lub mąż wyszły na zewnątrz domu i zadęły w Szofar (róg) oznajmiając radośnie w 4 strony świata, że nastał Szabat.  

Drogi Bracie i Siostro w Mesjaszu Jeszua. Te dane zawarte tu w tym artykule dla Ciebie sa po to, abyś sobie przyswajał/ła kolejno według twojego uznania, te elementy obchodzenia Erew Szabat (wigilii Szabatu) w twoim domu. Ta wersja, którą ci prezentuję jest skrocona, ale przy tym jest bogatą wersją dla początkujących i dla zaawansowanych ludzi w wierze.

Osobiście pragnę ci życzyć wielu błogosławieństw podczas każdego dnia, a w szczególności na dzień Szabatu. Zapewne jednym z pierwszych doświadczeń, jakie odbierzesz z tego, będzie Boży Szalom i radość, jaka na ciebie spłynie, oraz zwiększona intensywność aktywności mocy ciemności, ponieważ to oni tracą następną duszę dla Królestwa Bożego. Bądź wiec gotowy/a na obie strony medalu J

Szabat Szalom.

Rabin Eugeniusz Emet Banak.

W księdze Waikra 23; 1-3 (Ks. Kapłańska) czytamy ze dzien Szabatu jest pierwszym Moed (wyznaczonym czasem) świętem, które mamy obchodzić dla Jahłeh: